Câu chuyện về nhà bác học Lê Quý Đôn
Câu chuyện về nhà bác học Lê Quý Đôn là truyện danh nhân Việt Nam, nói về sự tinh nghịch cũng như tài làm thơ nhà bác học lỗi lạc Lê Quý Đôn ngày còn nhỏ.
Lê Quý Đôn từ nhỏ đã nổi tiếng thần đồng, nhưng vẫn là một cậu bé tinh nghịch.
Một hôm, có ông khách lạ đến đầu làng, thấy cậu bé đang tắm dưới ao, bèn hỏi thăm đường. Cậu bé trèo lên bờ, trêu chọc khách, rồi cười vang, bỏ chạy.
Một lát sau, ông khách vào đúng nhà Lê Quý Đôn. Khi nghe khách kể chuyện, cha Đôn giận lắm, định đánh con. Ông khách gạt đi:
– Chuyện trẻ tinh nghịch thôi mà. Cháu đi học chưa?
– Dạ, đã biết làm thơ.
– Vậy cháu Đôn đâu, ta ra cho cháu một đề. Nếu làm được, ta sẽ tha lỗi cho.
Đề là: Rắn đầu biếng học.
Lê Quý Đôn liền làm ngay bài thơ như sau:
Chẳng phải liu điu vẫn giống nhà
Rắn đầu biếng học lẽ không tha
Thẹn đèn hổ lửa đau lòng mẹ
Nay thét mai gầm rát cổ cha.
Ráo mép chỉ quen phường lếu láo
Lằn lưng cam chịu vệt năm ba
Từ nay Châu Lỗ xin siêng học
Kẻo hổ mang danh tiếng thế gia.
Đúng là một bài thơ hối lỗi và tài tình nhất là câu nào cũng có tên một loại rắn.
Về sau, Lê Quý Đôn đỗ bảng nhãn, được giao nhiều chức vụ nặng nề. Tuy làm quan to, ông vẫn rất ham đọc sách, miệng đọc tay ghi. Ông còn tìm đọc được nhiều cuốn sách của nước ngoài qua các bản dịch.
Ông trở thành nhà bác học lỗi lạc nhất của nước ta thời đó. Sách ông viết ra đến 50 bộ, bao gồm nhiều mặt: lịch sử, địa lí, nông học, y học, thiên văn học, v.v…
Câu chuyện về nhà bác học Lê Quý Đôn
Nguồn: Truyện kể lịch sử 4, NXB Giáo dục 1996
– LichSu.Org –